ROGER WATERS : THE DARK SIDE OF THE MOON REDUX

1. Speak to Me
2. Breathe (In The Air)
3. On the Run
4. Time
5. The Great Gig in the Sky
6. Money
7. Us and Them
8. Any Colour You Like
9. Brain Damage
10. Eclipse

Label : SGB Music / Cooking Vinyl

Release Date : October 6, 2023

Length : 47:50

Review (Written In Music) : Als een artiest ouder werk opnieuw onder handen neemt, is het veelal in een vlaag van creatieve armoede. Er moet een nieuw album komen, dan maar jezelf coveren. Bij voorkeur met een orkest om er nog iets van sjeu aan te geven. De resultaten zijn doorgaans saai (Robbie Williams’ XXV), bij vlagen interessant (New Blood van Peter Gabriel) of in elke poging mislukt (zowel Symphonicities van Sting). Maar zonder orkest is het ook nog regelmatig een beproeving. Zie bijvoorbeeld My Songs van – wederom – Sting, of U2’s geestdodende Songs Of Surrender. Al zijn er natuurlijk ook artiesten die van het opnieuw opnemen van eigen werk een kunst hebben gemaakt, Taylor Swift bijvoorbeeld. In dat geval uit frustratie geboren (ruzie met haar label over haar masters) maar met een creatieve bevlogenheid die het nieuw opgenomen werk in veel gevallen superieur maakt. Ook geweldig op dit gebied is Marianne Faithfull. Haar op hoge leeftijd nieuw opgenomen uitvoeringen van It’s All Over Now Baby Blue en As Tears Go By staan in schril contrast met de versies die ze als jonge vrouw opnam en dat maakt de nieuwe opnames in al hun melancholie prachtig. Op eenzelfde manier is Roger Waters’ The Dark Side Of The Moon Redux op zijn minst een interessante luisterervaring en waarschijnlijk niet uit creatieve armoede geboren. Toch wringt het bij velen wel. Toen Waters het originele Pink Floyd-album schreef was hij eind twintig. Inmiddels zijn we vijf decennia verder (Waters is onlangs 80 geworden) en heeft hij een nogal weerbarstige reputatie opgebouwd als dwarsligger. Dat imago zit nu waarschijnlijk zijn The Dark Side Of The Moon Redux in de weg, want veel mensen gaan dit werk op voorhand afschieten omdat ze hem een eikel vinden. Het feit dat hij ook nog eens een van eerste tot laatste seconde geliefd album onder handen neemt, helpt ook niet mee. Waarom kloten aan iets wat volgens velen al de perfectie benadert? Kijk je echter breder, zie je dat Waters tijdens zijn liveshows al sinds eind vorige eeuw met herinterpretatie van zijn eigen (Pink Floyd) klassiekers in de weer is. Muzikaal wellicht wat minder, maar door slimme visuals en opbouw van zijn concerten, is hij zeker sinds de herinterpretatie van The Wall maar eigenlijk ook daarvoor al met zijn The Dark Side Of The Moon tour bezig om oud werk naar een hedendaagse context te trekken. Na zijn The Lockdown Sessions van vorig jaar, is een herinterpretatie van The Dark Side Of The Moon vanuit de context van een hoogbejaarde man nog best logisch te verklaren. ‘The memories of a man in his old age, are the deeds of a man in his prime’, zo spreekzingt Waters voorafgaand aan Breathe, daarmee de openingszin van Free Four van het Pink Floyd-album Obscured By Clouds hergebruikend. Waarmee hij laat zien dat de moderne interpretatie feitelijk op al zijn werk toegepast zou kunnen worden. Is het goed? Tsja, dat is een kwestie van verwachtingen. Nee, natuurlijk zitten er geen gitaarsolo’s in van David Gilmour. En nee, natuurlijk is het geen 1-op-1 heropname. Wat zou daar het punt van zijn? Brengt het de originele The Dark Side Of The Moon schade toe? Natuurlijk niet, net zo min als andere Dark Side coveralbums van andere artiesten dat doen. Waters declameert met brommende stem – vergelijkbaar met segmenten op zijn The Soldier’s Tale uit 2018 – de mijmeringen van een oude man de speakers in en zet zijn stem centraal. De begeleiding is Spartaans en feitelijk van alles ontdaan waar veel mensen het originele album om prijzen. Het geeft het werk ontegenzeggelijk een nieuwe dimensie, maar het lastige is echter het gebrek aan variatie. Waar het originele album van het sfeervol melancholische Time naar het angstaanjagend fraaie The Great Gig In The Sky schiet en van de bluesrock van Money via een aangrijpend Us And Them naar een psychdelisch Any Colour You Like beweegt, kabbelt (en babbelt) de Redux monotoon en zonder uitschieters door. Dat maakt het geheel een lange zit. Als The Dark Side Of The Moon Redux werkt (met name het deel tot en met Time en de finale), is het een sfeervolle en melancholieke plaat, waarop echo’s uit het verleden in een mist van herinneringen verdwijnen. Maar zelfs op die momenten ontkom je niet aan het gevoel dat The Dark Side Of The Moon Redux een vrij overbodige exercitie is. Zeker een klassieker als Time heeft het in zich om vanuit het perspectief van een bejaarde man een geweldige track te kunnen zijn, zoals genoemde tracks van Marianne Faithfull door haar ouderdom aan kracht winnen. En hoewel een Time heel fraai is, wordt dat niveau niet gehaald door Waters omdat de uitvoering vooral uit zijn hoofd en minder uit het hart lijkt te komen. Vijf sterren voor de dappere poging desalniettemin, want Waters heeft hier duidelijk over nagedacht en probeert er echt iets unieks van te maken. Voor de uitvoering moet het aantal sterren echter toch iets naar beneden worden bijgesteld.

Review (AllMusic) : Roger Waters begins his reinterpretation of Dark Side of the Moon -- the 1973 Pink Floyd album that became so big it eclipsed the band itself, as well as its author -- by reciting the lyrics to "Free Four," a song from Floyd's 1972 LP Obscured by Clouds, a record released while they were working on Dark Side. "Free Four" is loose, even shambling, its jauntiness countering the gloom of Waters' obsession with creeping death. Here, it's heard in favor of the table-setting instrumental "Speak to Me," one of many instances on The Dark Side of the Moon Redux where Waters relies on words, not music. Such a shift in emphasis is correlated with Waters' shift in perspective. Revisiting his meditation on mortality as he nears 80, Waters isn't interested in masking his meaning: He wants his words to be heard clearly and correctly, unencumbered by such frills as guitar solos, wordless vocals, rumbling rhythms, shifting tempos, or excursions into the ether fueled by sound effects and aural snippets. The Dark Side of the Moon Redux doesn't offer uninterrupted talk but the stress is placed firmly on the words, to the point that "The Great Gig in the Sky" doesn't float weightlessly: It's now about a letter Waters wrote to the assistant of Donald Hall when the poet was in his last days. It's a subtle change but it's a substantial one, turning Dark Side of the Moon into a voyage inward, not outward.

Review (Muziekkrant OOR) : Nederlandse popjournalisten hadden in 1973 geen hoge pet op van The Dark Side Of The Moon. Het achtste album van de symfonische rockband Pink Floyd eindigde in de OOR-jaarlijst op plek 63. Maar de plaat werd wel het op drie na succesvolste popalbum ooit, met wereldwijd zo’n vijftig miljoen verkochte exemplaren. Daar zijn er dit jaar vast de nodige bij gekomen, want in maart verscheen The Dark Side Of The Moon als 50th Anniversary Edition Box Set. Zonder zijn oude maten David Gilmour (grote onderlinge ruzie), Nick Mason (neutraal in het conflict) en Rick Wright (overleden in 2008) had Roger Waters (79) zich toen al ontfermd over hun gezamenlijke mijlpaal. Het verhaal van die plaat was volgens hem nog niet af. Vandaar nu The Dark Side Of The Moon Redux, een sterk staaltje door megalomanie ingegeven heiligschennis. De nieuwe versie is een kabbel-babbel-album, een oudemannenplaat. De muziek is van haar scherpte ontdaan. Gitaarsolo’s ontbreken, hoewel Waters beschikte over Jonathan Wilson, toch niet de minste op dat gebied. De zang kent ook een hoog seniorengehalte, want Waters zingt vooral in een bedaarde Leonard Cohen-modus. Hij verliest zich op dit album – met als beginzin ‘The memories of a man in his old age, are the deeds of a man in his prime’ – in een overdaad aan gesproken woord. Zo uitgesproken als de controversiële Waters zich de laatste jaren heeft opgesteld in heikele kwesties (Poetin, Oekraïne, Israël-Palestina), zo poëtisch-pretentieus is hij in de nieuwe teksten die hij heeft toegevoegd aan bestaande songs (kras voorbeeld: Time) of gekoppeld aan voorheen instrumentale stukken. Dat laatste leidt tot de verminking van The Great Gig In The Sky. De hemelse, woordloze zang van Clare Torry hierin is vervangen door anekdotisch geklets. Is er dan niets goed aan deze herinterpretatie? Jawel. De plaat kent nogal wat nummers die bejaardencentra meer keuze geven in hun muziekaanbod bij het gezamenlijk drinken van thee en koffie.

Review (Humo) : As we speak beantwoordt Roger Waters op zijn Instagramaccount vragen van fans. Dat is veiliger dan zich door kritische journalisten pijnlijk op de rooster te laten leggen. De ‘geselecteerde’ vragen van die aangestuurde ‘fans’ klinken iets minder kritisch: ‘Waar haal je, als visionair leider van Pink Floyd en muzikaal genie, de tijd om er op je 80ste zo strak en jong uit te zien?’ Ook tijdens de shows op zijn recente ‘eerste afscheidstournee’ (ik zag er drie dus ik kan vergelijken) manipuleerde Waters alles zodanig dat het leek alsof David Gilmour nooit heeft bestaan: het muzikale equivalent van de Russische dictator Stalin die zijn concurrenten uit historische groepsfoto’s liet wissen. Deze ‘Redux’ is een in de popgeschiedenis nooit eerder vertoond initiatief: een meesterwerk gemaakt door zes muzikale superbreinen (de briljante producer en engineer tel ik mee) wordt een halve eeuw later herwerkt door één ego met een amper verborgen agenda. Roger Waters claimt de klassieker en zet de overige groepsleden buitenspel, een coup van hetzelfde formaat als Paul McCartney die op z’n eentje ‘Sgt Pepper’s’ zou recyclen (John wíé?), of Thom Yorke die zich solo ‘OK Computer’ zou toe-eigenen (Jonny wíé?). Het verschil: Paul noch Thom zou daar ook maar over dénken. Het origineel is een absoluut meesterwerk, een exuberante, euforische en majestueuze rocksymfonie die een halve eeuw na verschijning nog fris en tijdloos klinkt – vergelijk dat met de nu hopeloos gedateerde brol die in diezelfde periode door het gros van hun concurrenten werd afgescheiden! ‘The Dark Side of the Moon’ is een trip, een gezonde drug, grijsgedraaid maar niet beu gehoord. Het is een bijzonder gevarieerde plaat (van het neurotische ‘On the Run’ tot het verstilde ‘Us and Them’) met toch een naadloze flow. Het is een masterclass qua dynamiek en arrangeren, een perfect uitgebalanceerde rollercoaster, een specialeffects-rodeo, een multimediaspektakel in 3D en technicolor, terwijl pakweg Bob Dylan nog bricoleerde in zwart-wit. ‘The Dark Side of the Moon’ is nog briljanter als je bedenkt dat het allemaal werd klaargespeeld in een nu haast middeleeuws aandoend tijdvak van primitief manueel knip- en plakwerk, toen ProTools en andere magie nog een droom aan de horizon was. Niet vanwege de titel maar vanwege de kwaliteit is dit de popplaat die ik aan aliens zou laten horen om hun een idee te geven van waartoe de mensheid op haar beste momenten in staat is. Eén fan zei het op Instagram beter dan ik: ‘Als Pink Floyd ooit weer samenkomt en tijdreizen wordt uitgevonden, dan verwacht ik Mozart en Bach en Mahler en Beethoven met open monden op de eerste rij te zien.’ Een andere verlichte geest verklaarde de 45 miljoen verkochte exemplaren als volgt: ‘Als je de plaat uitleende aan vrienden, kreeg je ze nooit terug, waardoor je weer een nieuw exemplaar moest kopen.’ David Gilmour is de meester van glorieuze hymnes die nooit pompeus of bombastisch klinken. Roger Waters neigt met ‘Redux’ naar het andere uiterste. Er valt iets te zeggen voor less is more, al heb ik daar zelf nooit in geloofd, maar Waters heeft ‘The Dark Side of the Moon’ muzikaal ontkracht, gecastreerd, geminimaliseerd. Hij heeft een kathedraal omgebouwd tot egokapelletje. Op deze ‘ambitieuze re-interpretatie’ (dixit de promobio) klinkt alles dermate understated dat het vaak lijkt alsof Waters politieke manifesten voorleest met op de achtergrond kreupele demo’s van ‘Breathe’ of ‘Money’, op zijn inspiratieloze aanwijzingen nagespeeld door ingehuurde jaknikkers. Dit is de plaat van een grootsprakerige koppige steenezel die beweert enkel in competitie te zijn met zichzelf, maar toch nog verliest. De verklaring is simpel, al zal de sluwe Waters het natuurlijk hoogdravend anders uitleggen. Waters is een zeer getalenteerd ideeënman. Maar hij is geen briljant muzikant en geen groot zanger (zijn grootste muzikale prestatie is de geweldige groove van ‘Money’, die in lijstjes van beste gitaarriffs aller tijden vaak wordt vergeten omdat het een básriff is). Dus vereenvoudigt hij de complexe muziek en kiest hij voor een parlando dat nooit explodeert in de briljante zangpartijen (lang leve Clare Torry!) van het origineel. Waters zet de wereld op zijn kop: normaal wordt een demo na maandenlang hard labeur een glorieuze, perfect afgewerkte, minutieus gearrangeerde definitieve mix. ‘Redux’ is het tegendeel: een kreupele, schrale, minimalistische versie van het bigger than life origineel. Met Waters’ schorre, hese, slechts een halve octaaf beslaande parlando dat de Stem van God moet verbeelden. Zijn nieuwe teksten zijn niets bijzonders. Op de grappige eindzin na: ‘I’ll tell you one thing, Gerry, me old crocker: it isn’t all dark, is it.’ Al bij al is dit meer reflux dan redux. Grappig en gênant is dat David Gilmour al dertig jaar geleden in ‘What Do You Want from Me?’ over Waters zong: ‘Sell your soul for complete control, is that really what you need?’ Blijkbaar wel. Ondertussen spelen wereldwijd ettelijke tribute acts de originele versie voor volle zalen. Dat zegt iets. ‘I’ve been mad for fuckin’ years,’ zei de roadie op het origineel van ‘The Dark Side of the Moon’. Mad is Waters niet, megalomaan alleszins.

Review (ProgWereld) : Roger Waters, de bassist, zanger en songwriter. Tegenwoordig vooral bekend van zijn opmerkelijke politieke gedachtegoed en zijn pogingen om de nalatenschap van Pink Floyd naar zich toe te trekken. Mijn gevoelens rondom de man heb ik al eens omschreven in mijn recensie van het livealbum van Nick Mason’s Saucerful of Secrets, dus dat nu even terzijde. Roger Waters is namelijk ook een spil van een groter fenomeen; dat van de muziekcultuur van de naoorlogse geboortegolf. Opgroeien met Elvis op de radio. Je moeten meten met The Beatles. Zijn eigen muzikale leven gaat langs de zorgeloze psychedelische pop, langs de popmuziek van de fantasie (progressief), de beschouwelijke popmuziek (waar “The Dark Side of the Moon” toe behoort), naar de gepolitiseerde protestpop (“Animals”) tot de grauwe pop van de vroege jaren 80 (“The Wall”). De boomers wilden de wereld verbeteren. Eerst met het vrolijke, goede voorbeeld. Daarna met protesten. Daarna door zich te voegen bij de intellectuele elites. Daarna deelde de generatie zich in twee groepen: de nihilisten en de laatbloei-kapitalisten. Ondertussen, anno 2023, gelden de boomers in de ogen van veel mensen onder de 35 als de verwende generatie. Ze praten hardop door de film heen in de bioscoop. Ze zorgen er met hun auto’s voor dat jij in dat krappe plekje ertussen moet parkeren en je je uit je eigen portiek moet wurmen. Ze wonen in koopwoningen en hebben er twee ton mee verdiend. Met ergens wonen. Ze denken nog steeds dat dertigers dat ook kunnen, een huis bezitten. Jonge mensen horen het openbare beklag van boomers aan met veel weerzin. Maar goed, ze hadden toch zulke verdomd goede muziek. Overigens ook dat wrijven ze er graag nog even in. Nu zijn de boomers boos op Roger Waters. Hij heeft hun heilige graal van de pop opnieuw opgenomen. Het is jammer, want The Dark Side Of the Moon Redux is precies de spiegel die de boomers goed kunnen gebruiken. De klank van het licht dat uitdooft. Van het oude gelijk dat nog maar eens zonder enig gevoel van decorum herhaald wordt. Van het cynisme. Money heeft niets uitgehaald. Us and Them? We zijn geen steek verder. Roger Waters heeft van The Dark Side een soort luisterboek gemaakt met een achterover hangende backingtrack die sterk leunt op de herkenbaarheid van het origineel. Wat instrumentaal was, is nu voorzien van gesproken teksten. Wat niet-Waters was, zoals de gitaarsolo’s van David Gilmour, is verdwenen. The Dark Side was helder, ruimtelijk en bevrijdend. Redux is klein, intiem, donker en latenight, met een focus op de overigens zeer fraaie onderlaag van de mix. De overvloed aan strijkpartijen, die soms oriëntaalse invloeden hebben, is trouwens prachtig. Een sterke bijdrage aan de melancholie, zoals bijvoorbeeld hoorbaar is in Us and Them. On The Run is een spannend hoorspel geworden. Breathe is verstikkend traag en die baritonstem van Waters is best even wennen in het begin. De vergelijking met wijlen Leonard Cohen is op zijn plaats. Toch is het ook deze lage, grommende stem van Waters die het album een bezwerende aanwezigheid geeft in je huiskamer. Je gaat er wel van naar de tekst luisteren. Bij The Great Gig in the Sky is de geroemde vrouwenzang vervangen door een uitgesproken briefwisseling tussen Waters en (de assistent van) de dichter Donald Hall. Hij memoreert een verloren vriend en geeft de weemoedige reeks akkoorden zo misschien wel het verhaal dat hij altijd al verdiende. Redux is de klank van een generatie waarbij langzaam het licht uitgaat. Door terug te kijken en in al zijn valkuilen te trappen weet Roger Waters hier onbedoeld het perfecte slotakkoord van de boomergeneratie aan te slaan. Dit is voor de culturele wetenschap een parel van een plaat. En is het muzikaal nou echt zo slecht? Eigenlijk helemaal niet. Hier spookt een gevallen icoon nog eenmaal door je mooiste herinneringen. Dit is het ultieme ‘van wat er nog van over is’. Dit is jezelf glimlachend afvragen “hoe oprecht en waarachtig was deze generatie nu eigenlijk?”. Dit is de soundtrack van zowel de mooie als de lelijke ouderdom. Dit ís “The Dark Side Of The Moon”. Het origineel uit 1973 was, in retrospectie, eigenlijk de belichte zijde.