MATT BERNINGER : SERPENTINE PRISON

1. My Eyes Are T-Shirts
2. Distant Axis
3. One More Second
4. Loved So Little
5. Silver Springs (with Gail Ann Dorsey)
6. Oh Dearie
7. Take Me Out Of Town
8. Collar Of Your Shirt
9. All For Nothing
10. Serpentine Prison

Label : Book Records

Release Date : October 16, 2020

Length : 41:33

Review (AllMusic) : Following the release of the National's Grammy-winning album Sleep Well Beast in 2017, in addition to formulating Sleep Well Beast offshoot I Am Easy to Find (2019), singer Matt Berninger worked on a handful of one-off tracks with artists like Phoebe Bridgers and Julien Baker, and he started sending prior collaborator Booker T. Jones ideas for a set of covers. Berninger mixed in an original song or two along the way and, with Jones' encouragement, eventually focused on working up more originals, setting the covers aside. (Two of them, the Cure's "In Between Days" and Mercury Rev's "Holes," were included on fundraising compilations earlier in 2020.) The resulting, Jones-produced Serpentine Prison is an intimate, ruminative solo debut not out of line with the more downcast output of his band. Far from a single-handed effort, he's joined on the album by over a dozen guests, including National bassist Scott Devendorf, his El VY bandmate Brent Knopf, the Walkmen's Walter Martin, and Andrew Bird, the latter three of whom fill multiple roles on the recording. Famed Bowie bassist Gail Ann Dorsey (also of I Am Easy to Find) is a featured vocalist on "Silver Springs," a song inspired by the waves of artists that leave home for the promise of the big city ("They'll never understand you anyway in Silver Springs"). It opens with a slinky, melodic guitar line, then skeletal rhythm guitar and hand drums before Berninger enters with a talk-singing plea. The track includes the line "Don't suck, don't die," which he lifted from Kristin Hersh's 2015 book about her friendship with the late Vic Chestnutt -- an example of a pact broken. The somber mood is maintained on songs about breakups ("One More Second"), depression ("Oh Dearie"), and isolation ("Take Me Out of Town"), with arrangements that seem spare even when they merge piano, varied guitars, drums, strings, and horns, as on the strained "Take Me Out of Town." The emotional heart of the track list is "Loved So Little," a nearly monotone, poem-like entry set to humming organ and spacious rhythm guitar until the arrangement gradually expands, inviting in bluesy harmonica among other instruments. Taken together, it's a sequestered, rainy Sunday type of album with flawed, world-weary vocal performances that are laid bare by such impressionistic accompaniment.

Review (Pitchfork) : The National frontman's solo debut unwinds the nervous energy in favor of something more laid-back. The music is gorgeous and unfussy, but his performances and lyrics feel nondescript. Matt Berninger has not been the "average person out in the American heartland" for some time, but that's not a bad thing. His main band, the National, has continued to release compelling, challenging albums long after they became a worldwide success. Much like his bandmates in underappreciated (and horribly named) experimental supergroups LNZNDRF and Pfarmers, Berninger has used the time between National records to blow off steam and explore new paths. With Brent Knopf collaboration EL VY, he sent up his own rock-star image with eccentric, upbeat new wave. The origins of Serpentine Prison are more sentimental: Berninger initially partnered with producer Booker T. Jones to pay tribute to his childhood love of Willie Nelson's Jones-produced covers record, Stardust. Jones encouraged Berninger to flesh out some demos written with friends, including Walter Martin of the Walkmen and singer-songwriter Harrison Whitford, a member of Phoebe Bridgers' touring band. These songs don't have the nervous energy of Berninger's main project, instead opting for something even quieter and more laid-back. That leaves Berninger to tie everything together-but his performances and lyrics feel nondescript. With Jones and frequent National collaborator Sean O'Brien co-producing, Serpentine Prison is technically accomplished, but Berninger's looseness clashes with the record's professionalism. In his memoir Time Is Tight, Jones writes that the outside producer must "find and make a place" in a group's pecking order, something he learned when he found himself lost in the pot smoke of Nelson's Stardust sessions. (His defense, which sounds like a Berningerism: "I never correctly judged the potency of the grass.") He certainly finds his place here; like Stardust, Serpentine Prison sounds gorgeous and unfussy. Most of the session musicians have played on National records, but under Jones' direction they adapt to a jazzier, more organic sound, and Knopf sneaks some EL VY goofiness into "One More Second." Even the more National-esque songs, like standouts "All for Nothing" and "Take Me Out of Town," feel part of the new record's world. "Distant Axis" stands out for its more conventional AOR trappings, but the polish favorably recalls early-2000s U2. Early on with the National, Berninger's lyrics often felt like honest sentiments filtered through layers of masculine repression until they came out mangled and esoteric. (See this Trouble Will Find Me-era Tumblr post, which documented normal phrases vs. their Berninger equivalents.) His lyrics became more direct, even lovelorn, by 2019's I Am Easy to Find, but he still found creative ways to contrast his band members' complexity; here, he and his band might as well be on different records. Opener "My Eyes Are T-Shirts" and Gail Ann Dorsey duet "Silver Springs" try to build something sultry, but Berninger's lyrics lean so heavily into self-pastiche that they don't connect the same way. Berninger can stretch himself: His morally ambiguous lyrics on "Loved So Little" ("It's only God/Or the devil when you're in it/I'm always getting caught in the middle") and smoky delivery match the complexity of the other players. Berninger's sentimentality usually pushes back against the National's reputation for self-serious art rock, but it doesn't hold up as well on its own. "One More Second" was conceived as a response to "I Will Always Love You," but the lyrics are so boilerplate ("The way we talked last night/It felt like a different kind of fight") that it could be a response to just about anything. When Berninger ambles about, barely stringing together melodies on "Oh Dearie" as Andrew Bird's violin soars and Mickey Raphael's bass harmonica drones, he feels like the least talented person on his own album. He's most at home revisiting familiar themes of intimacy and projection on the title track: "I feel like an impersonation of you/Or am I doing another version of you doing me?" It's not that the emperor has no clothes, it's that these don't fit. The fun of Berninger's non-National projects is in seeing his quirks emerge in other guises: Is he really mumbling a Lauren Mayberry melody on a CHVRCHES album? Did he really reference Depeche Mode in a musical adaptation of Cyrano de Bergerac? Even when he covered "Stardust" with Jones producing, he brought his mannerisms to an otherwise faithful rendition. But aside from the occasional sneaky homage to Kristin Hersh or Big Star, Serpentine Prison lacks that novelty; it sounds like he's actively trying to write the kind of modern standards that "Bloodbuzz Ohio" and "I Need My Girl" improbably became. Jones and O'Brien's production is engaging, but their work begs for something that isn't so perfunctory and slight. Instead of the modern Stardust, Serpentine Prison is merely a prolific musician's stopgap.

Review (Written In Music) : De prachtige geschilderde albumhoes van Serpentine Prison illustreert Matt Berninger alsof hij net precies heeft geposeerd voor het intieme televisieprogramma Sterren op het Doek. Een op leeftijd rakende oudere geest die zich comfortabel ontspannen settelt op een ongemakkelijke stoel. De sobere verzadigde tevreden ouwe lullen huisvader houding. Is Serpentine Prison dan ook een sobere ouwe lullen plaat geworden? Jazeker, maar wel eentje met de schoonheid van een bijzondere hoge klasse, zoals we van de frontman van The National gewend zijn. Zijn eerste echte soloplaat, die veel sterker aansluit bij zijn identiteit dan de voor Matt Berninger begrippen springende popplaat Return To The Moon die hij samen met Brent Knopf onder de naam EL VY heeft uitgebracht. Toch werkt hij ook nu niet helemaal alleen, en krijgt hij hulp van de multi-instrumentalist en tevens befaamde producer Booker T. Jones. Het is hierdoor echter geen standaard vintage soulalbum geheel geworden, maar wel een sfeervolle herfstplaat, die vreemd genoeg al in mei vrijwel afgerond op de plank belandde. Werd de zanger op I Am Easy to Find nog getriggerd door de bijdrage van vrouwelijke gastzangeressen wat vrij luchtige songs opleverde, hier is de stemming weer kenmerkend somber. Alsof die manische uitspattingen nodig zijn geweest om vervolgens nog dieper in zijn fragiele ziel te duiken, op zoek naar de ware Matt Berninger. Een kwetsbare, licht neurotische persoonlijkheid die zijn singer-songwriterschap loskoppelt van het veilige The National. Het warme bezielende seventies toetsenwerk van Booker T. Jones in One More Second en het met blazers en strijkers georkestreerde Loved So Little en het zonsverduisterende vredige violenspel van Collar of Your Shirt zorgen ervoor dat de hierdoor verwende vocalist in een heerlijk opgeschud en opgemaakt bedje belandt. Het druilerige tijdloze niks moet, alles mag zondagochtendgevoel. Niet vooruit te branden, waarna je partner met een lekker warm kopje koffie komt aanzetten. Dat alles ademt Serpentine Prison in al zijn eenvoud uit. Het is dan ook geen moeilijke complexe plaat geworden en dat hoeft ook niet. Matt Berninger heeft nog steeds dat breekbare van de underdog in zijn stem, die noodgedwongen de ring betreedt. Het is geweldig hoe eerlijk typerend hij die voordeur wijd opent voor de buitenwereld en daarin die heerlijke slide gitaar klanken verwelkomt in de knusse huiskamer beleving van het zalige My Eyes Are T-Shirts. Talrijke verwijzingen naar de jaren tachtig zijn er in het krachtige opzwepende drumwerk en explosieve postpunk gitaaruitbarstingen van het overtreffende ultieme hoogtepunt Distant Axis. Betere popsongs zijn er voor mijn gevoel in 2020 niet verschenen. Zijn er nog duidelijke verrassingen te horen op Serpentine Prison? Niet echt, al dwalen er op Oh Dearie wel de nodige basis countryrock gitaarakkoorden rond. Geen overduidelijk kampvuurliedje, daarvoor heeft het net teveel de charme van een huiselijke openhaardsong. Met de Burt Bacharach-achtige instrumentale maniertjes op het afsluitende titelstuk Serpentine Prison wordt op vriendschappelijke wijze de samenwerking met Booker T. Jones passend beëindigd. De beeldende omgeving van de praat-zingende bariton vocalist is nog altijd gevuld met twijfelingen die in de teksten als stekende muggenbeten pijn blijven doen. Daarnaast zijn er genoeg kleine ongedwongen geluksmomentjes die zich als glinsterende vuurvliegjes in het donker laten vangen. Matt Berninger zal voor eeuwig die depressief ogende zeurende romanticus met een negatief zelfbeeld blijven, de gedeelde openheid siert hem. Serpentine Prison past perfect in deze tijd doordat de intimiteit ook zeker live het beste in een kleinere setting tot zijn recht komt. Het nieuwe beleven staat hierbij sterk op de voorgrond.

Review (Dansende Beren) : Over een artiest als Matt Berninger hoeven we wellicht geen al te lange inleiding te schrijven. Met zijn bariton geeft de inmiddels 49-jarige Amerikaan The National eigenhandig een groot deel van zijn identiteit mee. Live gaat de man daarnaast altijd steevast op zoek naar een evenwicht tussen de gin-tonic te veel, toonvastheid en een genadig evenwichtsorgaan. Met Brent Knopf vormde hij een vijftal jaar geleden het duo EL VY, om met Return to the Moon een compilatie van uitspattinkjes de wereld in te sturen. Vandaag horen we een hele andere Berninger, die dit keer helemaal zijn eigen (herkenbare) ding doet. In tegenstelling tot de opener en titeltrack op EL VY's Return to the Moon, krijgen we met "My Eyes Are T-Shirts" instrumentatie te horen die Berningers stem veel beter vergezelt. Zachte pianotonen en slaapdronken gitaargeluid begeleiden de Amerikaanse brombeer doorheen een dagelijkse, best gevoelige mijmering. We horen een herkenbare Berninger die danst op een slappe koord tussen zingen en vertellen, en jammert over een amoureuze relatie die het spoor van hoogdagen even bijster lijkt te zijn. De romantische troosteloosheid van eerder uitgebrachte single "Distant Axis" wordt ons met de binnenkomer bevestigd. De combo van huiskamermuziek, een warm verwoorde smeekbede en een refrein dat tussen de oren blijft kleven maakt ook van "One More Second" en bijzonder fijn nummer om luisteren. The National kan met zijn betere songs je hartkamers in een mum van tijd verwarmen, en daar slaagt Matt Berninger solo zo mogelijk nog beter in. De intro van "One More Second" verraadt een muzikale hint naar "About Today", maar krijgt met een orgeltje en zacht drumwerk toch wat meer instrumentale aankleding. Voorzichtig baant Berninger zich een weg naar en door je gehoorgang, en in dat ingetogen geduld schuilt toch een magisch meesterschap dat 's mans modus operandi zo typeert. Serpentine Prison is een album dat je beluistert op een regenachtige lockdowndag, om binnenshuis de miezerigheid van de nummers op te nemen en er je op een bepaalde manier aan te verwarmen. 'Intimiteit' is een van de sleutelwoorden die de plaat definiëren, maar de engheid van dat begrip maakt dat verveling bij de luisteraar altijd om de hoek loert. Dat heeft Berninger begrepen door, helemaal binnen de sfeerschepping van de plaat, toch met een zekere afwisseling voor de dag te komen. Het wondermooie, soulvolle duet met Gail Ann Dorsey tijdens "Silver Springs" bijvoorbeeld, is een welgekomen afwisseling die je melancholische ziel aanport, zij het vanuit een iets andere hoek. Met "Collar of Your T-Shirt" horen we een van de meest openbloeiende songs die Serpentine Prison ook op die manier een zekere afwisseling meegeven. Berninger verlaat zijn crooner-comfortzone door hogere noten op de toonladder te gaan opzoeken, en in combinatie met dramatisch strijkergeluid pakt ook die voorzichtige afwijking wonderwel uit. Afsluiten doet de Amerikaan met de titelsong van de plaat: het prachtige "Serpentine Prison". De meeslepende leadsingle doet zijn naam en die van de artiest alle eer aan. De zwaarmoedige tekst meelippen stuurt tegelijk een warme gloed en een koude rilling door heel je lijf, nog zo'n kunstje dat van The National en zijn frontman meer dan terecht lievelingen bij het indiepubliek heeft gemaakt. Voor je het goed en wel beseft zit het huiskamerconcert er na zo'n drie kwartier op. Op Serpentine Prison horen we Matt Berninger op zijn best. Een hopeloos romantische ziel schreeuwt zijn melancholie uit op zeer ingetogen en elegante wijze, en doet dat met meesterlijke muzikale begeleiding. De eerste soloplaat van de man sleept je mee van begin tot einde, en veel hoef je daar als luisteraar niet voor te doen. Wie fan is van The National wordt op zijn wenken bediend, want deze plaat wijkt heus niet zo veel af van het werk dat de frontman met zijn makkers in elkaar steekt. Na de slipper met EL VY hopen we dan ook dat Matt Berninger beseft dat in intieme, zwaarmoedige songs schrijven zijn absolute sterkte ligt. We kijken dan ook nu al uit naar wat deze crooner in de toekomst nog te brommen heeft, met of zonder band.

Review (Popmatters) : As a musician, Matt Berninger achieved something more difficult than it appears: he's created a distinct musical identity for himself while at the same time shaping that identity to the style of the band that's made him famous. In rock groups like the National, the lead singer is the immediate focus of attention - which is why in reviews like this one, names like "frontperson" are commonly used to describe them. And sure, in press photography and onstage the vocalist typically appears at the center of focus - Berninger does, for instance, in this year's press photo for the 10th anniversary reissue of the National's breakthrough LP High Violet - but at their most interesting, bands operate democratically, or at least not in a total top-down fashion. What gives a group its identity is the agglomeration of multiple artistic perspectives, synthesized into a unitary sound. With the National, Berninger has suited his mumbly baritone to his bandmates' subtly intricate rock without sacrificing his legibility as an individual within the collective. He dresses sharply, seemingly at all times, which gives him a professorial vibe on stage in tandem with his loquaciousness. His lyrics consist of equal parts clever quotables ("Make up something to believe in your heart of hearts / So you have something to wear on your sleeve of sleeves" on "Mistaken for Strangers") to out-of-left-field imagery ("It's a common fetish for a doting man / To ballerina on the coffee table, cock in hand" on "Karen"). He can affect a low rumble as he does on "Demons", or shout like a screamo vocalist on tracks like "Mr. November", still a raucous closer for the National at concerts 15 years after its release. The National have remained a legacy indie act because of each of their members' brilliance, but Berninger's remained a distinct entity throughout the group's success. Now, with his first solo outing, Serpentine Prison, he gets the chance to take those traits and put them to use on an album in which he alone gets the reins. Solo albums by artists who have already made a name for themselves with a successful band are, at a fundamental level, about control. Even in the best artistic partnerships, there exist restrictions on what each band member can do. A solo album offers an artist the chance not to put their artistic vision in conversation with others, even those with whom they've made great art before. For Berninger, 2020 represents a natural moment for him to try his hand at a solo record, as Serpentine Prison comes on the heels of what is as of now the most collaborative National project, 2019's I Am Easy to Find. That album, an experimental and lengthy affair, featured numerous guest vocalists and a gaggle of orchestral musicians and was itself composed after the accompanying Mike Mills-directed film of the same name. It's somewhat unsurprising, therefore, given his work on I Am Easy to Find, that Berninger strips things down on Serpentine Prison. Many of these tunes feel like singer-songwriter tunes that he could pull off with just his voice and a guitar or piano, such as "All for Nothing" and "Distant Axis". One of the stranger aspects of this record is how the latter song almost directly quotes The Decemberists' "The Crane Wife 3" in its chord progression. The instrumental arrangements here trend toward the light and jazzy, with frequent brush drumsticks on the percussion and gentle fingerpicking on the guitar. Some well-placed horn and string sections on, respectively, "Take Me Out of Town" and "Collar of Your Shirt" give Serpentine Prison some uplift as it stretches into its back half, but on the whole, these are spare, unfussy songs where Berninger's voice is front and center. Contrasted with some of the textural soundscapes designed by Aaron and Bryce Dessner on I Am Easy to Find and its predecessor, 2017's Sleep Well Beast, Berninger's songwriting eschews exploratory instrumental sections and favors organic instrumentation. The result of Berninger's approach on Serpentine Beast, which gets a big help in the production department from Booker T. Jones, is a pleasant and well-crafted singer-songwriter album that, much like the National's output, gets a little lost in midtempo moodiness. The peaks of energy here come early, on the group vocal at the end of "Distant Axis" and in the catchy chorus of "One More Second". For the most part, Berninger sounds here like he looks like a stage performer: hunched over the microphone, sonorously grumbling his wry insights about life. In certain moments he's as brilliant as he's ever been, particularly on the Great American Songbook jazz of "Silver Springs", a lovely duet with Gail Ann Dorsey, and the show-stopping ballad "All for Nothing", whose horn-led bridge provides some verve in the album's closing tracks. Yet elsewhere, the music feels more somnambulate than introspective, as in "Oh Dearie". Lyrically, too, Berninger hits some highs and lows. Opening track "My Eyes are T-Shirts" commences with a simile that feels a bit like a first draft: "My eyes are t-shirts, they're so easy to read / I wear 'em for you, but they're all about me." But then Berninger gets back to turning out some evocatively vague poetry, like this stanza about a doomed relationship from "Collar of Your Shirt": "Your sparkle's all I will inherit / My love is in an outward spiral / I'll tell you everything whenever you want / In the vanishing geometry of fire." However, Serpentine Prison's biggest lyrical feat is how the lyrics work alongside the choruses and melodies, rather than over them. Because of his penchant for longer lines, Berninger in the National frequently has to sing into the music - think of the wordy chorus to "Mistaken for Strangers", which fits the chugging rock 'n' roll of the song but has to be stretched by Berninger's delivery to make it work. The choruses to Serpentine Prison more often than not rely on repeated phrases shaped artfully to accompany the music. One can hear that on "Loved So Little" (It's only god or the devil when you're in it / And I'm always getting caught in the middle / It's so hard to be loved so little") and "Distant Axis" ("I feel like I'm as far I can get from you"). If the music feels overly restrained at times, Berninger shows real growth in lyrical restraint, opting for tighter, concise refrains where he could have perhaps tossed in a few more words and gotten away with it. In the end, Serpentine Prison gives us a vision of Berninger quite like the painting, which adorns its cover. We see only a part of him, just as this record presents only a first flash of what he has to offer as a solo artist. He can play the traditional singer-songwriter or the jazz crooner - perhaps he still has yet to find other hats he can wear. Serpentine Prison may not be perfect, but it allows us a new look at a very familiar voice, and for Berninger to achieve that two decades into his career is no small feat.