BIG BIG TRAIN : SUMMER SHALL NOT FADE - LIVE AT LORELEY

Disc One (62:52)

1. The First Rebreather
2. Folklore
3. A Mead Hall In Winter
4. Kingmaker
5. Summer's Lease
6. Brave Captain

Disc Two (55:26)

1. Prelude & Fugue
2. Judas Unrepentant
3. The Transit Of Venus Across The Sun
4. The Permanent Way
5. East Coast Racer
6. Drums & Brass
7. Wassail

Label : English Electric Recordings

Venue : Night Of The Prog XIII, Loreley Amphitheatre, St. Goarshausen, Germany

Recording Date : July 13, 2018

Release Date : October 14, 2022

Review (ProgWereld) : Ik steek niet onder stoelen of banken dat ik een groot fan ben van Big Big Train (BBT). Dat weerhoudt mij er niet van om kritisch te zijn, zo was ik niet echt te spreken over het optreden in de Cadogan Hall in Londen in 2017. Ook op het laatste studio-album, “Welcome To The Planet”, waren nog wel wat kritische noten te kraken. Maar over het algemeen ligt de kwaliteit van de muziek van het collectief ruim boven de hoge criteria die ik voor mezelf aanhoud. Vooral live is de band een lust voor oog en oor. Zo heb ik hen al een keer of vier live zien optreden, met de recente gedenkwaardige show in de Boerderij, in een grotendeels nieuwe bezetting, nog vers in het geheugen. Maar het grote hoogtepunt in de live-carrière van de dame/heren heb ik helaas moeten missen: het inmiddels tot legendarische proporties gestegen optreden op Night Of The Prog in Loreley in 2018. De vakantie was al lang gepland en kon met geen mogelijkheid meer verzet worden. Ik was er nog wel bij tijdens de ‘uitzwaai’ show in Basingstoke, twee dagen ervoor. Maar uiteindelijk moest ik me dus schikken in het lot dat ik het eerste optreden in jaren buiten thuisland Engeland zou gaan missen. Ik wist dat de crew van de ervaren John Vis (Mystery, Neal Morse, Lazuli) video-opnames had gemaakt, maar of die ooit het levenslicht zouden zien was maar zeer de vraag. Met de jaren verdween ook de hoop dat dit materiaal nog zou worden uitgebracht. Tot het moment dat de band aankondigde dat de opnames alsnog gepromoveerd zouden worden tot een heuse blu-ray en twee audio cd’s. Het alom betreurde overlijden van frontman/zanger David Longdon, eind vorig jaar, zal er mogelijk iets mee te maken hebben gehad. Want als het optreden iets duidelijk maakt dan is het wel wat voor onschatbare waarde genoemde Longdon voor Big Big Train heeft/had. Met zijn charismatische optreden aan de oevers van de Rijn in Duitsland als absoluut hoogtepunt. De Blu-ray is dan ook met name een document van de periode Longdon binnen BBT. En als zodanig een eerbetoon aan de man die de band ruim een decennium geleden kwam versterken en opstuwde in de vaart der volkeren. Maar nu ligt hij hier dan voor me, onder de toepasselijke titel “Summer Shall Not Fade – Live At Loreley”, een Blu-ray en dubbel-cd-set van het legendarische optreden van de band als hoofdact op het Night Of The Prog-festival op 13 juli 2018 in Loreley, Duitsland. De dertien nummers tellende set duurt ruim twee uur. Het bevat klassiek materiaal van de studioalbums “English Electric”, “Folklore” en “Grimspound”, en favoriete ‘deep cuts’ Kingmaker, Summer’s Lease en vooral The Permanent Way. Het optreden omvat de volledige Big Big Train-liveband, inclusief wijlen David Longdon, plus een vijfkoppige blazerssectie. Het wordt nog opmerkelijker door het feit dat het pas de achtste liveshow van de band in deze samenstelling was. Ook de diverse bandleden kijken met plezier en ontzag terug op hun prestatie destijds. Spawton cs hebben het over een ‘volwassenwordingsproces’, een ‘magische avond’ en een ‘briljant optreden’. Allen roemen het aandeel van Longdon in de show: een absolute ster, een buitengewone prestatie, een hoogtepunt in onze samenwerking. De audio voor het nieuwe live-album is gemixt in zowel 5.1 surround als stereo door Rob Aubrey, de vaste geluidstechnicus van Big Big Train. Zelden zo’n goed live geluid gehoord als op dit nieuwe album. Een vindingrijk begin: een soort van tv-uitzending met storing. De show start in het half donker, met als gevolg een roze gloed over de gezichten van vooral Longdon. Dit wordt geleidelijk aan beter naarmate het donkerder wordt. Zoals zovele shows die niet specifiek zijn uitgelicht voor video-opnames heeft ook hier de crew behoorlijk last gehad van onvoldoende belichting. Men heeft zich hier bewonderenswaardige doorheen geworsteld met een prima resultaat tot gevolg. Met dank aan de uitstekende montage van Geert Jan Schoonbeek. De keuze voor meervoudige frames (split screen) lijkt een goed idee: er gebeurt zoveel tegelijk op het podium dat het lastig is om alles te volgen. De blu-ray bevat ook de kleine verhaaltjes / introducties die niet op de audio cd’s staan. Mooie close-ups en een veelheid aan camera’s maken de sensatie compleet. En eindelijk gerechtigheid: Dave Gregory krijgt de volle spotlights op zijn geweldige gitaarspel, volledig verdiend. De band opent met de klassieker The First Rebreather en houdt het hoge niveau van dit eerste nummer vast tot en met de toegift Wassail. Er zijn daarnaast nog enkele echte uitschieters naar boven, dan doel ik met name op A Mead Hall in Winter en persoonlijke favoriet Brave Captain. Ook The Transit Of Venus Across The Sun en het iconische East Coast Racer fungeren als hoogtepunten van het optreden. Vooral dat laatste nummer, mijn persoonlijke all-time favorite, is het bekijken en beluisteren waard. Niet in de laatste plaats door het visuele aspect, de videobeelden op het grote scherm. Ieder lid van de omvangrijke band krijgt ruimschoots de tijd en ruimte om te stralen, de diverse tempo- en stemmingswisselingen maken dit bijna zeventien minuten lange prijsnummer tot het beste wat de band te bieden heeft. Met een fenomenale zangprestatie van David Longdon, de hoge noten halen het beste boven bij de man die zo had uitgekeken naar deze specifieke show. Hij vroeg zich tijdens de al gememoreerde generale repetitie / uitzwaai show af hoe het verhaal over de Britse RAF held zou vallen in een Duitse omgeving. Het antwoord is: niet anders dan in het land van herkomst, het grotendeels internationale publiek gaat compleet uit zijn dak. Toegift Wassail is daarna een beetje een anticlimax maar tegelijkertijd een feestje, met luidkeels meegezongen refrein en jubelende sfeer. Uitstekend in beeld gebracht en gemonteerd door Vis en zijn team, waarvoor hulde. Gelukkig heeft Big Big Train ingezien wat het belang was van deze show: beter (vier jaar) te laat dan helemaal niet. Misschien moet ik de volgende keer mijn vakantie toch beter plannen.

Review (Written In Music) : Iconische live registraties, die kennen we allemaal wel. Veelal vastgelegd in de roemruchte jaren Zeventig en steeds terugkerend in lijstjes van live albums door de jaren heen. Wil je daar in recente jaren aan toegevoegd worden als live act, wat moet je daar dan voor doen? Als die maar nooit te vergeten basis zo stevig staat, wat dan? Het is en blijft een persoonlijke beleving. Hoe goed vind je een live opname? Wat pakt je erin? Hoe was de interactie met het publiek? Voor Big Big Train vielen de puzzelstukken precies op hun plaats tijdens het Night Of The Prog festival op 13 juli 2018. De band trad voor het eerst in Europa op en mocht meteen de headliner zijn op een van de fijnste progressieve festivals. De sterren waren de band gunstig gezind. De bezetting van de band er een om van te dromen, een gretig publiek en een live geluid om door een ringetje te halen. Een keur aan stemmen in de band, Nick d’Virgilio, drums en zang, Rachel Hall, viool en hal, Greg Spawton, bas en zang, Rikard Sjöblom, toetsen, gitaar en zang, Robin Armstrong, toetsen, gitaar en zang en de onovertroffen David Longdon op leadzang beloofde al veel goeds, wetende hoe zeer meerstemmige zang hoort bij de muziek van de band. En naast hen Danny Manners op toetsen en Dave Gregory op gitaar en de Big Big Train Brass Band bestaande uit Dave Desmond op trombone, Ben Godfrey op trompet, Grant Jameson op euphonium, Nick Stones op hoorn en Jon Truscott op tuba. De titel ontleend aan sonnet 18 van William Shakespeare is al een mooi eerbetoon aan David, die helaas vorig jaar in november na een ongelukkig ongeval overleed en die zeker ook middels deze release voortleeft in de harten van zijn dierbaren en van de Big Big Train liefhebbers die hem ook in hun harten hadden gesloten. Vanaf de opener The First Rebreather stond David als gedreven frontman op het podium, helemaal in zijn element, niet alleen was zijn zang die avond uitstekend, zijn aanwezigheid, de band voorgaand op het podium, beleving van de teksten uitdrukkend met zijn handelen, onderstrepend én tegelijkertijd zo wezenlijk deel uitmakend van de band, van het met elkaar delen van het spelplezier. En hoe mooi de samenzang! Om stil van te worden zo mooi. Het is een prachtige uitvoering van het nummer waarin de verschillende accenten al fraai gezet worden door de toetsen, viool en gitaar. En wat een prachtig shot aan het einde van het nummer, David voorop op het podium met de tamboerijn in het licht gevangen. Dat samenzijn, het samen spelen, dat zette David ook door in de aankondiging van Folklore, “Check out the brass guys” en ook voor Folklore geldt dat het een erg mooie uitvoering is. De meerstemmigheid liet zich vrijwel meteen gelden en het is prachtig om te zien hoe zeer het genieten was voor de bandleden en de mannen van het Big Big Train Brass Ensemble. De glimlach van Rikard onderstreepte dat en hoe zeer is het genieten van het instrumentale stuk op het moment van samenspel tussen David op fluit, Rachel op viool en Dave op gitaar? David in interactie met het publiek en met de andere bandleden: hij stond er alsof hij nooit anders gedaan had. En dan was dit pas de achtste keer van de band samenspelend in deze bezetting. Zie de gezichten in het publiek, zie het genieten, luister naar de eindpassage van het nummer als Rachel, David, Dave, Danny en Rikard even voluit gaan op hun instrumenten. De Big Big Train Brass Band leidde vervolgens A Mead Hall In Winter in. Dat is het knappe van de band. Ook een nummer met episch karakter als dit, wist (en weet) de band live gewoon ijzersterk neer te zetten. Summer Shall Not Fade kan misschien voor jou wel de kennismaking met de band zijn, dan stap je met dit nummer wel meteen in een heerlijk progressieve track waarin in het middenstuk de toetsen heerlijk voluit gaan met een fijne ijselijke uithaal van Rikard om het af te maken. Het is fantastisch om te zien hoe de band op elkaar ingespeeld was en hoezeer David ook echt betrokken op het podium bleef als hij geen rol had als instrumentalist of als zanger. Zie hoe hij het publiek van de Loreley meenam in het nummer, een zanger en frontman in zijn element. Het zijn ook van die momenten tijdens het bekijken en beluisteren van de release dat je je realiseert hoe goed beeld en geluid zijn. John Vis en zijn crew filmden het optreden en maakten er, zoals doorgaans met hun releases een erg sterke vastlegging van. Fijne camerawisselingen, mooie perspectiefkeuze en dan ook nog eens zorgvuldig afgemonteerd. Een visitekaartje voor band en voor hun eigen producties, dat zeker ook en dat mag gezegd worden. Het geluid van Rob Aubrey past daar uitstekend bij. Dat is zowel bij de blu ray als op de cd’s perfect. Ook Kingmaker en Summer’s Lease zette de band deze avond zeer strak neer. Je ziet en hoort hoeveel plezier de band heeft ook bij deze nummers. Nummers geschreven voor dat David in de band kwam en die David met zijn prachtige stem juist ook zeer fraai invulling wist te geven. Heel indrukwekkend hoe hij, lang klein gehouden, Summer’s Lease zong. En het beeld van David aan de rand van het podium bij het einde van het nummer, weer indrukwekkend. Daarna was het tijd voor Brave Captain waar David een korte inleiding bij gaf. Zozeer een nummer over een vliegenier uit de Eerste Wereldoorlog en over David en zijn vader dat je al stil wordt, nu, bij de gedachte alleen al. Het is een prachtige uitvoering door de complete band, maar man, man, wat komt de stem van David hier ook binnen. De zanglijnen zijn überhaupt al prachtig, maar zoals ze hier overkomen, werkelijk, subliem. Het is, naast de zanglijnen, ook een nummer dat verschillende aspecten van het geluid van Big Big Train samenbrengt. En in deze uitvoering kwam dat zeer goed naar voren. Mooi ook de meerdere perspectieven die John Vis hier en op andere momenten van de verschillende muzikanten samenbracht. En hoe geweldig is het dat Nick zijn drumspel voor Big Big Train inzet? Dat is hier nog eens goed te horen. Prachtig is ook de passage met de stem van David vervormd door de microfoon, Dave met slidespel. Danny Manners speelde op toetsen vervolgens de hoofdrol in Prelude And Fugue en bereidde met Nick langzaam maar zeker de inleiding voor van Judas Unrepentant, voor veel mensen ooit de eerste kennismaking met de band. Wat een fijne uitvoering! En kwam het bij die eerste kennismaking nog vooral over als een sterk rockende track, hier staat de samenzang beduidend meer dan in de studio uitvoering. Zie de band ook hier weer genieten! Er volgden nog meer prachtige nummers uit de catalogus van de band, met een sterke uitvoering van het erg mooie The Transit Of Venus Across The Sun, een werkelijk prachtige uitvoering van The Permanent Way gevolgd door de eerste klanken die East Coast Racer aankondigen. Meer Big Big Train ga je het niet krijgen én precies hoe geweldig is dat nummer? Zou je het nummer strippen van alle instrumenten, dan zijn de zanglijnen al zo mooi dat je er stil van kunt worden. Het is echter ook juist die combinatie van zang en instrumenten die het nummer maken. Dit is wel een zeer mooie uitvoering ervan. Á propos Nick’s drumspel, ja, hoe onmetelijk goed Nick is, dat onderstreept Drums And Brass nog maar weer eens. Geweldig om te zien en om te horen en vooral genietend van de wetenschap hoezeer Nick zich thuis voelt in de band. Nick gebruikte het nummer ook als introductie van de Big Big Train Brass Band en het is ook gewoonweg heerlijk om ze samen aan het werk te horen. Het nummer ging naadloos over in Wassail en het werd een feestje daar aan de fameuze rots aan de Rijn. Big Big Train kan terugkijken op een heel mooie tijd met David Longdon als zanger, met de toenmalige bezetting met Dave Gregory, Rachel Hall en Danny Matters. Summer Shall Not Fade onderstreept dat nadrukkelijk. De band heeft het album liefdevol opgedragen aan David en, zeker gegeven het citaat van Shakespeare, is dat een heel mooie geste. De band schitterde in volledigheid in het avond- en nachtlicht daar aan de Rijn, met, inderdaad een voortreffelijke voorganger. Naast het eerbetoon dat het album aan David is, is het zeer zeker ook de verdienste van de hele band dat het album zó ontzettend goed klinkt én dat de band in volledigheid tot zijn recht kwam. Kniesoren zullen zeggen dat de release overlap vertoont met eerdere live albums. Als je als band voor de eerste keer voor een ander publiek staat, dan kies je ervoor om je set daarop af te stemmen. Wat Summer Shall Not Fade vooral is, is een zeer waardevol tijdsdocument dat de band in warme onderlinge samenwerking met David als frontman op een bijzondere plek vol in hun kracht laat zien. Je kunt er stil van worden om de band zo nog eens aan het werk te zien, al dan niet met een traan verschijnend in een ooghoek, het is vooral een zeer indrukwekkend document van een band op de top van hun kunnen. Prachtalbum!